„Regionalna Inicjatywa Doskonałości” to przedsięwzięcie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, którego przedmiotem jest finansowanie projektów zawierających strategię rozwoju badań naukowych oraz prac rozwojowych obejmujących cele programu. Realizacja zadań naukowo-badawczo-dydaktycznych intensywnie rozwija Politechnikę Lubelską w wybranych dyscyplinach.
W ramach przydzielonych działań naukowo-badawczych i pod okiem profesjonalnego mentora dr inż. Zofii Szmit z katedry Mechaniki Stosowanej profesor Stefano Lenci promował międzynarodowe badania prowadzone w Politechnice Lubelskiej w temacie „Stabilność w dynamice”. Kolejne spotkanie międzynarodowego eksperta dynamiki odbyło się pośród licealistów i kadry Liceum Ogólnokształcącego im. Jana III Sobieskiego w Lublinie. Właśnie tam, włoski gość rozpoczął swoją prezentację od krótkich informacji na temat miejsca pracy czyli Università Politecnica delle Marche w Anconie, która znajduje się w rejonie Marche we Włoszech. Prezentacja w całości dotyczyła zagadnień związanych z mechaniką klasyczną, zapoczątkowaną w XVII wieku przez Isaac’a Newton’a. Zostali również wspomniani poprzednicy Netona, tacy jak Archimedes i Galileo, którzy mieli duży wpływ na rozwój mechaniki klasycznej znanej w obecnej formie. Profesor Lenci wyjaśniał czym jest równowaga układu i zaprezentował kilka przykładów układów będących w równowadze, która na pierwszy rzut oka wydaje się niepewna. Następnie przeszedł do tematyki wyboczenia, czyli pozornej utraty równowagi, która pojawia się w trakcie ściskania pręta/ belki, na praktycznym przykładzie ściskanej szkolnej linijki. Wspomniał też prekursora wyznaczania siły krytycznej wyboczenia, którym był Leonhard Euler. Wyjaśnił również, że utratę równowagi, możemy traktować z naukowego punktu widzenia jako punkt bifurkacyjny. Pokazał kilka przykładów udowodniających, że powracanie do stanu równowagi jest ciekawe i atrakcyjne szczególnie dla obserwatorów, np. chodzenie po linie, kontrolowany poślizg samochodu. Po czym, bezpośrednio przeszedł do zagadnienia i definicji stabilności według Lapunova. Stabilność jest koncepcją, która nierozerwalnie jest związana z równowagą i może być rozumiana jako „jakość” równowagi. Zostały zaprezentowane przykłady utraty stabilności bez utraty równowagi i odpowiadające takim sytuacjom scenariusze bifurkacji. Następnie profesor wyjaśniał dynamikę układów mechanicznych. Wspomniał o zjawisku falatteru pojawiającego się w przypadku opływu powietrzem skrzydeł i stateczników statków powietrznych jak również wężykowania, które może się pojawić w trakcie jazdy motocyklem oraz w trakcie lądowania statku powietrznego. Wykład zakończony został omówieniem najciekawszego zagadnienia dynamiki, czyli rezonansu, który został poparty ciekawymi aczkolwiek katastrofalnymi światowymi przykładami, np. Tacoma Bridge.
Wykład okazał się bardzo interesujący dla licealistów, którzy z zaciekawieniem i niekiedy niedowierzaniem „pochłaniali” wiedzę jeszcze nieznaną dla siebie aczkolwiek popartą nauką i wiekowymi badaniami starożytnych Greków.
Ogromnie wdzięczni za możliwości realizacji badań i spotkań na szczeblu międzynarodowym w ramach politechnicznego RID’a, gościnność i współpracę katedry Mechaniki Stosowanej Wydziału Mechanicznego oraz Liceum Ogólnokształcącego im. Jana III Sobieskiego a także organizację wizyt Biura Badań Naukowych i Współpracy z Zagranicą PL czekamy na następne tego typu spotkania.
Beata Kijak-Mitura
Zofia Szmit
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 "PL2022 - Zintegrowany Program Rozwoju Politechniki Lubelskiej" POWR.03.05.00-00-Z036/17